अनौपचारिक कार्यक्रम संचालन गर्दा, केही प्रमुख चरणहरू अनुसरण गर्नुपर्छ जसले कार्यक्रमलाई व्यवस्थित, रोचक र सफल बनाउँछ। तल अनौपचारिक कार्यक्रम संचालन गर्ने चरणहरू उल्लेख गरिएको छ:
१. योजना बनाउने
- उद्देश्य तय गर्नुहोस्: कार्यक्रमको उद्देश्य के हो भन्ने स्पष्ट गर्नुहोस्, ताकि सहभागीलाई जानकारी दिन, मनोरञ्जन गर्न वा अन्य उद्देश्यका लागि हो भनेर पहिचान गर्न सकियोस्।
- कार्यक्रमको प्रकार चयन गर्नुहोस्: कस्तो किसिमको कार्यक्रम हो (जस्तै, भेटघाट, छलफल, मनोरञ्जनात्मक सत्र) भनेर तय गर्नुहोस्।
- स्थान चयन गर्नुहोस्: अनौपचारिक कार्यक्रमका लागि सहज र अनुकूल स्थानको छनोट गर्नुहोस्।
२. कार्यक्रमको संरचना तयार गर्नुहोस्
- प्रमुख बुँदाहरू तय गर्नुहोस्: कस्तो क्रियाकलापहरू गर्ने, सहभागिता कस्तो रहने, र मुख्य कार्यक्रमका भागहरू के हुनेछन् भन्ने योजना बनाउनुहोस्।
- सहभागीको भूमिका निर्धारण गर्नुहोस्: सहभागीहरूको भूमिका (जस्तै, वक्ता, खेलमा भाग लिने) निर्धारण गर्नुहोस् ताकि सबैलाई आ-आफ्नो स्थान र भूमिका थाहा होस्।
- समय निर्धारण गर्नुहोस्: सम्पूर्ण कार्यक्रमको समयतालिका बनाउनुहोस्, ताकि सबै गतिविधिहरूको लागि समयमै सञ्चालन गर्न सकियोस्।
३. सहभागीलाई आमन्त्रण गर्नुहोस्
- सहभागीहरूको सूची बनाउनुहोस्: सहभागीहरूको सूची बनाउनुहोस् र उनीहरूलाई समयमै जानकारी गराउनुहोस्।
- अनौपचारिक निमन्त्रणा पठाउनुहोस्: कार्यक्रमको मिती, समय, स्थान र जानकारीसहित सरल र अनौपचारिक निमन्त्रणा पठाउनुहोस्।
४. कार्यक्रमको सञ्चालन
- सुरुवातमा स्वागत र परिचय: सबै सहभागीलाई स्वागत गर्नुहोस् र कार्यक्रमको संक्षिप्त परिचय दिनुहोस्।
- मुख्य गतिविधि सञ्चालन गर्नुहोस्: योजनाबमोजिमका गतिविधि सञ्चालन गर्नुहोस्, जस्तै छलफल, खेल, प्रश्नोत्तर, वा मनोरञ्जन कार्यक्रमहरू।
- सहभागीको सहभागिता प्रोत्साहित गर्नुहोस्: सबै सहभागीलाई संवाद र सहभागितामा प्रोत्साहन गर्नुहोस्।
५. समापन
- आभार व्यक्त गर्नुहोस्: सहभागीहरूप्रति धन्यवाद व्यक्त गर्नुहोस्।
- स्मरणीय क्षणहरू समेट्नुहोस्: कार्यक्रममा भएका केही रोचक वा महत्वपूर्ण घटनाहरूको चर्चा गर्नुहोस्।
- फिडब्याक लिने: सहभागीबाट कार्यक्रमबारे प्रतिक्रिया लिने व्यवस्था गर्नुहोस् ताकि भविष्यका कार्यक्रमहरू अझ प्रभावकारी बनाउन सकियोस्।
६. कार्यक्रमको समीक्षा
- प्रतिक्रिया मूल्यांकन गर्नुहोस्: फिडब्याक अनुसार के के राम्रो भयो र के सुधार गर्न सकिन्छ भनेर समीक्षा गर्नुहोस्।
- आवश्यक निचोड निकाल्नुहोस्: कार्यक्रमको समग्र अनुभवबाट भविष्यका लागि पाठ सिक्नुहोस् र सुधारका क्षेत्रहरू पहिचान गर्नुहोस्।
अनौपचारिक कार्यक्रम सरल र सहज बनाउनका लागि यो चरणबद्ध तरिकाले योजना र सञ्चालन गर्नु अत्यन्त प्रभावकारी हुन्छ।
कार्यक्रम संचालन गर्ने तरिका
कार्यक्रम संचालन गर्दा सहभागीहरूलाई सक्रिय र उत्साहित बनाउनु महत्वपूर्ण हुन्छ। यहाँ केही सरल तरिका छन् जसले कार्यक्रमलाई आकर्षक र सहज बनाउन मद्दत गर्छ:
1. स्वागत र परिचय
- कार्यक्रमको शुरुआतमा सहभागीहरूलाई स्वागत गर्नुहोस्।
- आफूलाई परिचय गराउँदै कार्यक्रमको उद्देश्य संक्षिप्तमा बताउनुहोस्।
- सहभागीहरूसँग पनि छोटो परिचय गराउने समय दिनुहोस् ताकि सबै एकअर्कालाई चिनून्।
2. समय तालिका (एजेंडा) बारे जानकारी दिने
- सहभागीहरूलाई कार्यक्रमको मुख्य बुँदा र गतिविधिहरू बारे जानकारी दिनुहोस्।
- कार्यक्रमको ढाँचा र समय तालिका स्पष्ट पार्नुहोस् ताकि सहभागीहरूलाई तयारी गर्न सजिलो होस्।
3. मुख्य गतिविधिहरू सुरु गर्ने
- प्रेरणादायक कथा वा भनाइ: कार्यक्रममा सम्बन्धित सन्देश दिने वा प्रेरणादायक भनाइ राख्न सकिन्छ।
- रचनात्मक गतिविधिहरू: खेल, समूह कार्य, वा क्विजजस्ता रचनात्मक गतिविधिहरू राख्न सकिन्छ जसले सहभागीहरूलाई सक्रिय बनाउँछ।
- गोष्ठी वा छलफल: कार्यक्रमको विषयमा छलफल राखेर सहभागीहरूको विचार, प्रश्न र सुझाव लिनुहोस्।
4. सहभागीहरूलाई संलग्न गराउने तरिका
- सहभागीहरूलाई प्रश्न सोध्न, विचार राख्न, वा अनुभव बाँड्न प्रोत्साहित गर्नुहोस्।
- यदि समूह गतिविधि छ भने, सहभागीहरूलाई टोलीमा विभाजन गरेर कार्य दिनुहोस् जसले सामूहिकता र उत्साह बढाउँछ।
5. विश्राम (ब्रेक) दिनुहोस्
- लामो कार्यक्रम भएमा बीचमा छोटो विश्रामको व्यवस्था गर्नुहोस्।
- सहभागीहरूलाई जलपान वा अन्य सुविधाको व्यवस्था गर्नुहोस् जसले उनीहरूलाई ताजगी प्रदान गर्छ।
6. समापन र धन्यवाद ज्ञापन
- सबै गतिविधिहरू सम्पन्न भएपछि सहभागीहरूलाई धन्यवाद दिनुहोस्।
- कार्यक्रमका मुख्य निष्कर्षहरू संक्षिप्तमा प्रस्तुत गर्नुहोस्।
- सहभागीहरूलाई आगामी कार्यक्रम वा अन्य जानकारीको बारेमा जानकारी गराउनुहोस् यदि आवश्यक छ भने।
7. प्रतिक्रिया संकलन गर्ने
- सहभागीहरूको अनुभव र प्रतिक्रिया लिने अवसर प्रदान गर्नुहोस्।
- छोटो प्रतिक्रिया फारम वा खुला रूपमा प्रतिक्रिया दिन प्रोत्साहित गर्नुहोस् ताकि आगामी कार्यक्रमलाई अझ राम्रो बनाउन मद्दत होस्।
यसरी चरणबद्ध रूपमा संचालन गर्दा कार्यक्रम व्यवस्थित र रमाइलो हुनेछ, र सहभागीहरूले कार्यक्रमलाई सकारात्मक रूपमा सम्झनेछन्।
No comments:
Post a Comment